Sigurimi i Shtetit, e vërteta e vrasjeve dhe...
Nga Ferdinand Dervishi | Abc/Story, 12 qershor 21 Enver Hoxha dhe komunistët shqiptarë arritën të mbanin pushtetin për një periudhë relativisht të gjatë. Ishte një pushtet që garantohej nga sistemi...
Nga Ferdinand Dervishi | Abc/Story, 12 qershor 21 Enver Hoxha dhe komunistët shqiptarë arritën të mbanin pushtetin për një periudhë relativisht të gjatë. Ishte një pushtet që garantohej nga sistemi...
By Jonila Godole | Albanian Daily News, 29 July 22 At the time when Enver announced Mehmet Shehu as a poly-agent, an anonymous person had submitted several photocopies of documents...
Nga Ferdinand Dervishi | Panorama, 12, 26, 27 dhe 28 korrik 22 PJESA I Ramiz Alia, ish-Sekretar i Parë i Komitetit Qendror të Partisë së Punës, menjëherë pas ngjarjes së 2...
Nga Afrim Imaj | Panorama, 2–5–6–7–10 korrik 22 PJESA I Në 8 korrik 1987, komiteti i Partisë së Tiranës informonte Komitetin Qendror të Partisë se të gjitha institucionet artistike të...
Nga Bedri Blloshmi | Gazeta Tema, 28 janar 2019 Lexova këdo ditë në media mirënjohjen e shkrimtarit Zija Çela për Dhimitër Shuteriqin dhe m’u kujtua revolta e vitit 1973 në...
Nga Kastriot Dervishi | Gazeta 55, 20 prill 2009 Më 14 shkurt 1990, Dega e Punëve të Brendshme Shkodër dërgon një raport për Drejtorinë e Parë të Sigurimit të Shtetit...
Nga Kastriot Dervishi | The Albanian (Nr.5/6), maj 2009 Në janarin e vitit 1990, organet e Punëve të Brendshme Shkodër vërenin se “elementi armik” i nxitur nga ngjarjet antikomuniste në...
Nga Enver Robelli | Koha Ditore, 6 korrik 22 Kjo Shqipëri është e Qemal Lames, kryehetues i kohës komuniste mes 1982-1992. Ai mund të përqesh viktimat dhe të flasë në...
Nga Sokol Drrasati | Facebook, 6 korrik 22 Unë jam Sokol Drrasati. Më 23 dhjetor 1990 jam akuzuar për veprimtari armiqësore, organizim të protestave të dhunshme me qëllim rrëzimin e...
Nga Kastriot Dervishi | Facebook, 16 dhjetor 16 Më 9 korrik 1946 u nënshkrua në Tiranë, Traktati i Miqësisë dhe Ndihmës Reciproke midis Shqipërisë dhe Jugosllavisë, nga kryeministri Enver Hoxha...
Nga Kastriot Dervishi | Gazeta 55, 17 qershor 18 Një prej vrasjeve në kufi gjatë vitit 1990, që i takon moshave të reja, është edhe ajo e Pëllumb Pëllumbit nga...
Nga Mimoza Picari | Zëri i Amerikës, 12 qershor 22 Në Shqipëri të mbijetuar nga burgjet dhe kampet e internimit gjatë diktaturës, rrëfejnë për Zërin e Amerikës, vuajtjet dhe përndjekjet...
Nga Anton Benussi
Si mund të besohet se nji qytet si Shkodra mbas lufte me rreth 35 000 banorë kishte 13 burgje, se në këtë vend të vogël pushkatohen 43 klerikë katolike të pafajshëm, 21 intelektualë vriten pa gjyqe për një atentat fals në Ambasadën Ruse, se neni 55 i kodit penal edhe për një fjale goje të jepte dënimin kapital, poetët vriten për një vjershë, këngëtari burgoset për një kangë, ekzekutohen gra shtatzana, varen deputetë për një kundërshtim ne parlament, pushkatohen të burgosur për një letër që i dergojnë diktatorit, ekzekutohet kirurgu i famshën italian prof. Lozzi, vdes nga torturat çnjerezore gjeologu polak me famë botenore prof. Zuber, etj, etj.
Vendi u mbush me burgje e kampe: Zadrima, Laçi, Qafebari, Spaçi, Burreli, Vlora, Maliqi, Juba, Kalaja e Gjinokastrës, Shtyllasi, Rradostina, Kuqi etj. Kanali Vjosë Levan Fier u quajt kanali i gjakut prej vdekjeve të shumta të burgosunve, në kënetën e Maliqit mbulohet me baltë për së gjalli prifti ortodoks.
Në kujtesën e njerëzve mbetet një kamp famëkeq, ai i Tepelenës për të cilin këto ditë asht hapur një diskutim absurd. Me 80 vjetet qe kam ne kurriz dhe me kujtimet qe me kane mbete deshiroj sadopak të hedh drite mbi të verteten rreth ketij kampi vdekjeprures.
Menjeherë mbas vitit 1945 malësoret e mbi-Shkodres janë të parët që kundërshtojnë regjimin komunist. Fillojnë raprezaljet ma çnjerezore të piketueme prej M. Shehut dhe Sh. Peçit. Malësia u la në gjak. Fillojnë arratisjet në masë të popullatës drejt shtetit fqinj. Për të frenue këtë eksod të vërtetë shpejt fillojnë internimet në Berat ku nuk kursehen të moshuem, të sëmurë, gra e fëmijë. Familjet vendosen në çadra buzë Osumit në kondita tepër të vështira për një jetë sadopak normale. Vlen të përmendet që banoret e këtij qyteti fshehtas nuk kursyen ndihmat e tyne me ushqime e veshje për këtë popullatë të shumëvuajtun.
Solidariteti i qytetarëve beratas (për këtë i ndjeri Gjon Markagjoni i riu ka botue një libër), shtimi me shpejtësi i të internuemve si dhe vdekjet e shumta sidomos të fëmijëve u banë shkak që këto mjerane të transferoheshin në Tepelenë tek ndërtesat e ushtarëve italiane të ndërtueme në kohën e luftës italo-greke. Kam njofte nga afër shumë familje të shqueme që kaluen vite të tmerrshme në këtë kamp çfarosjeje të Tepelenës. Ata janë familjet Topalli, Luka, Shllaku, Markagjoni, Previzi, Rrepishti, Bushati, Mlyshi etj., si dhe prifti italjan, pader Jake Gardin (autor i librit “10 vjet burg në Shqipni”).
I nderuem lexues do të kesh durimin të njihesh me 2–3 episode nga jeta në kampin e Tepelenes që të kuptosh se ai ishte një Aushvic i vërtetë. Për fat të mirë ekzistojne piktura të zotit Leke Previzi që evidentojne me saktësi situatat mbrenda dhe jashtë ndërtesave të kampit.
Në mesin e stinës së verës në kamp shpërthen epidemia e disanterisë. Janë femijët viktimat e shumta të kësaj semundje që shkaktoi vdekjen e dhjetrave prej tyne. Vorrimi bahet afër godinave të kampit. Administrata kriminale urdhënoi çvarrosjen e kufomave për t’i spostue ma larg. Ishin këto kufoma të infektueme dhe të dekompozueme që ngritën numrin e vdekjeve nga dhjetëra në qindra. Kjo ishte metodë ma e sofistikueme se ato të Aushvicit, Dakaut apo Bukenvaldit.
Rast tjetër: për minieren e Memaliajt, për galeritë e saj, travetit drunit transportoheshin nepermjet lumit. Për të lëvizë këto trarë lirisht ishin të internuemit që mbrenda në ujë shoqnoshin lëvizjen e tyne në shtratin lumor plot pengesa. Për t’ia vështirsue punën këtyre mjeranëve, administrata hedh në lume një sasi copash telash me ferra, torturë që ia vështirësonte punën jashte mase të denuemve që shpërbleheshin me paga qesharake. Edhe këtë torture do të na e kishte lakmi Aushvici.
Tepelena bante pjesë në zonën e demarkacionit të luftës italo-greke. Lufta si gjithmonë në botë sjell vetëm vdekje. Kudo në këtë territor gjindeshin jo pak armë dhe predha të të gjitha llojeve. Prej ketyne ekzistonte një lloj bombe që kapsulla e saj prej bronzi kushtonte 10 lekë, për t’u përdore si gotë e vogël pije. Per çmontimin e këtyne kapsullave-gote punonte një i internuem që me një skarpel të holle nxirrte kapsullën prej predhave të mbushuna. Një ditë fatkeqësia erdhi, predha i plasi duke i këputë të katër gjymtyrët. Asht pader Gardini që para duarsh transporton këtë cung njeriu që tepër shpejt ndërroi jetë. Vdekjet, uria, sëmundjet, përdhunimet, ishin linjat që përcaktonin kampin famëkeq të Tepelenës.
Nje person i datëlindjes 1951, Pëllumb Xhufi e vlerëson Tepelenën si një kamp komod edhe pse metodat e trajtimit të internuemve ishin ma çnjerëzore se kampet naziste. Gjithmonë ekziston mundësia të kujtohen këto ngjarje të rënda, të nderohen këto viktima dhe e vërteta e jo gënjeshtra të triumfojë. Nga Shkumbini e poshtë gënjeshtrës së madhe i thonë: (gënjeshtër me xhufkë), ka mundësi që ky epitet i gënjeshtrës (xhufkë) të ketë një lidhje me profesorin, doktorin, akademikun, koleksionistin Pëllumb Xhufi.
—
Shqiptarja.com, 10 prill ’18